‘MS leg je niet zomaar uit’
Naast zijn werk als redacteur bij MSzien en blogger voor MSweb, doet Marijn de Vries ook aan stand-up comedy. Dat klinkt spannend, dus daar wil ik meer over weten. Wie gaat er nu voor zijn lol grappig doen voor anderen? Wat gaat er schuil achter deze drang om aandacht? Hij vertelt het me in een heel persoonlijk verhaal.
Je doet aan comedy. Doe eens een grapje.
Je moest eens weten hoevaak mensen zo reageren als je zegt dat je aan comedy doet. Daar ga ik nooit op in. Trouwens, je kent al mijn materiaal al.
Je hebt gelijk. Wat serieuzer dan: waarom ben je stand-up comedy gaan doen? Het lijkt me heel eng.
Vanaf jongs af aan hou ik al van cabaret. Ik kan me nog herinneren dat we (mijn ouders, zusje en ik) in de auto op vakantie altijd naar bandjes van Youp van ’t Hek of Hans Dorrestijn luisterden. Of Bert Visser, die vond ik toen heel erg leuk. Ik was gefascineerd door het mensen laten lachen. Op de basisschool wilde ik zelf moppen bedenken, maar ik dacht dat dat heel moeilijk was.
Op de middelbare school ging ik bij de schoolkrant en maakte daar grappige stripjes. En ik ging ook bij het schoolcabaret. Als ik daar op terugkijk, was dat erg amateuristisch en vaak flauw, maar het was toch een begin.
Na de diagnose MS had ik een tijdje niets grappigs te zeggen. Ik zat even in een creatief dal. Maar een jaar later wilde ik weer iets gaan doen. Ik sloot me aan bij een bandje en kon daar mijn creatieve ei weer kwijt. Daar leefde ik van op. Maar toen na een paar jaar dat bandje uit elkaar ging, moest ik opnieuw bedenken wat ik zou gaan doen. “Waarom geen stand-up?” dacht ik. Ik laat mensen graag lachen én ik heb iets te vertellen. De perfecte combinatie.
En is het eng?
Het is altijd spannend. In de meeste gevallen ken je niemand uit het publiek en het is dus afwachten of grappen goed vallen of niet. Zo niet, dan voel je je even heel klein. Maar daarna wil ik toch altijd meer, of klinkt dat raar?
Een beetje wel. Waarom doe je dat jezelf aan?
Ik wil mensen laten nadenken. Het is niet alleen maar lachen natuurlijk, dat vind ik zelf ook niet leuk. Ik wil dat mensen zich dingen gaan afvragen, en niet dat ik degene ben met de antwoorden, want dan ben je opeens verantwoordelijk.
Dat klinkt filosofisch.
Misschien is dat het ook wel. Mensen vinden overal iets van. Ik ook. Maar klopt dat ook? Daar wil ik naar op zoek. En dat kan iets kleins zijn als het dragen van een bril of iets groters als het hebben van MS.
Goed dat je daarover begint, dat wilde ik zelf ook nog weten: speelt MS voor jou een grote rol in je comedy?
Ja, natuurlijk. Ik moet er toch iets mee. Ik loop met een stok en als je het podium opkomt, is dat toch een beetje de elephant in the room. Ik moet het benoemen, anders zit het publiek zich alleen maar af te vragen waarom ik een wandelstok heb. Vooruit, dan toch een grapje. Een van mijn openingszinnen is “er is iets mis met mij; ik draag een bril’. Dan is iedereen even op het verkeerde been gezet en is de angel eruit. Ik vind het leuk om met verwachtingen te spelen. Dat hoort ook een beetje bij het comedian zijn. Als alles al vastligt, is er geen ruimte meer om te ontdekken.
Die MS ís er, en mijn doel is het te vertalen naar begrijpelijke situaties. Maar MS leg je niet zomaar uit, je moet het tastbaar maken voor je publiek. Dus ga ik niet het hele medische verhaal vertellen, maar maak ik een vergelijking met de NS. Dat is iets wat iedereen kent en dan valt opeens het kwartje…
En moet jij helpen zoeken…
Ga jíj nou opeens flauwe grappen maken?
Sorry, ga verder.
Zonder MS had ik waarschijnlijk geen stand-up gedaan. Ik vind het belangrijk om te vertellen over MS en meer specifiek wat het met mij doet. De meeste mensen weten niet wat het is om MS te hebben. Ik probeer ze dus uit te dagen daarover na te denken.
Daarnaast vind ik het belangrijk om een creatieve uitlaatklep te hebben. In wat ik voor MSweb en MSzien doe, vind ik een combinatie van die twee en daarom doe ik dat ook met veel plezier. Maar de directe interactie miste ik. Bij stand-up, of welke vorm van optreden ook, merk je heel direct de reactie van je publiek. Ik weet niet waarom, maar ik zoek blijkbaar de bevestiging dat ik besta. Dat men mij waardeert.
Kijk, nu komen we ergens. Waar komt dat gevoel vandaan?
Ik wil dat mensen mij leuk en aardig vinden, misschien komt dat ook wel door de MS. Eigenlijk raar dat ik dan comedy doe, want daarmee ben ik niet altijd aardig. Ik wil grenzen opzoeken en verkennen, maar ook dat iedereen uiteindelijk vriendjes wordt met elkaar. Dat ze denken “Ja, wat zijn we eigenlijk raar bezig. Gelukkig heeft Marijn ons dat in laten zien.” En hoewel dat heel ambitieus en misschien ook wel arrogant klinkt, het komt voort uit een verlangen om mensen te helpen en te vermaken.
Wat hoop je uiteindelijk te bereiken?
Dat klinkt als een afsluitende vraag. Laat ik dan zeggen dat ik dit nog veel langer wil blijven doen. Voor de rest vind ik het vooral leuk, al wil ik mezelf ook blijven verbeteren en vernieuwen. Maar of het uiteindelijk ergens toe leidt? Ik zou er in elk geval geen bezwaar tegen hebben.
Foto: Randys photography
MSzien, Jaargang 15, september 2016